A-NAMAZIN FARZLARI
A.1-NAMAZIN ŞARTLARI
1-Hadesten
Taharet= Yoksa abdest, gusül, teyemmüm almak
2-Necasetten
Taharet= Namaz kılacak kişinin bedeninde, elbisesinde ve namazda yere değen
yerlerde necis (pis=katı veya sıvı ( idrar, meni,
mezi, vedi ) insan veya hayvan atığı, kan, içki vb.) bir şey olmaması
3-Setri
Avret=Namaz kılacak kişinin avret yerlerinin altını göstermeyecek bir elbiseyle
örtülü
~Avret yerinin 3÷4 ünden fazlasının
kapalı olması da yeterlidir.
4-İstikbali Kıble=
Namaz kılacak kişinin kıbleye en fazla 45° er derece sağa veya sola sapacak
şekilde kıbleye dönmesi
5-Vakit= Namaz kılacak kişinin kılacağı
namazın vaktinin girmesi (bulunduğu vakit veya geçmiş bir vakitte olabilir.)
6-Niyet= Namaz kılacak kişinin hangi
namazı kıldığını bilmesi ve o namazı yalnız Allah rızası için kılması
A.2-NAMAZIN RUKÛNLARI
1-İftitah Tekbiri= Namaza
"Allah" lafzıyla başlamak
2-Kıyam= Farz namazda zaruret yoksa
ayakta durmak, kıyamı uyanık bir şekilde yapmak
3-Kıraat= Namazda Kurandan bir parça
okumak
4-Rukû= Namazda rukûya gitmek, rukûda
bir defa "sübhanallah" diyecek kadar beklemek, rukûdan kalkmak,
rukûyu uyanık bir şekilde yapmak
5-Secde= Namazda
iki defa secdeye gitmek, iki secdede birer defa "sübhanallah" diyecek
kadar beklemek, secdelerin ikisindende kalkmak, secdede alnı yere değdirmek, secde
boyunca ayağı kaldırmamak, secdeyi uyanık bir şekilde yapmak
6-Kade-i Ahire= Namazda son oturuşta
tahıyyat duasını okuyacak kadar beklemek, bu beklemeyi uyanık
bir şekilde yapmak
7-Namazın içindeki tüm farzları (rukûnları)
uyanık bir şekilde yapmak
8-Namazda ve namazdan önce namazı
bozacak herhangi birşey yapmamak
[Secdede ayağı kaldırmamak, gülmemek,
mana kötü olacak şekilde okumamak, necis elbiseyle namaz kılmamak, ameli
kesir-çok hareket- yapmamak]
9-Kişinin
namazdan kendi istek ve iradesiyle çıkması [Son oturuşta teşehhüd miktarı
oturduktan sonra isteksiz olarak abdesti bozulsa veya namaz vakti çıksa İmamı
Azam’a gore namaz bozulur. İmameyn( İmam Yusuf, İmam Muhammed)’e gore bozulmaz.
]
B-NAMAZIN VACİPLERİ
1-Namaza başlarken "Allah"
lafzının yanına "Ekber" lafzını eklemek
2-Fatiha suresini okumak [ Şafi, Maliki,
Hanbeli mezheplerine
göre farzdır. ]
3-Kuran'dan en az kevser süresini veya
ona eşdeğer uzunlukta sure, ayet veya ayetler okumak
4-Fatihayı önce okumak
5-Rukûda bir defa “Sübhâne Rabbiyel
Azîm" diyecek kadar beklemek
5-Secdelerde birer
defa " Sübhâne Rabbiyel A'lâ " diyecek
kadar beklemek, secdede burnu da yere değdirmek
6-Rukûyu secdeden önce yapmak
7-Tadil-i Erkan= Rukû-secde( kavme) ve
iki secde arasında( celse )bir defa "Sübhanallâh" diyecek kadar
beklemek
8-Oturuşlarda tahiyyat duasını okumak
9-Namazlarda
son oturuş hariç tüm oturuşlar
10-Namazın sonunda selam vermek, once
saga sonra sola, selamda es-selam denilmesi
11-Vitr, bayram ve cenaze namazlarında
alınan zaid tekbirler, bayram namazı 2.rekattaki rükûya gitmeden önce tekbir
getirmek
12-Namazda
okunan tilavet secdesinden dolayı namazda tilavet secdesi yapmak (secde
ayetinin devamı 3 ve daha fazlaysa)
13- Vitr namazında
kunut dualarını okumak
14-Namazın
vaciplerini yerine getirmek ve yanılarak terkedildiğinde sehiv secdesi yapmak,
vacipleri geciktirmemek
15-Cemaatle namaz kılınırken
imamın sesli okunacak yerleri sesli, sessiz okuması gereken yerleri sessiz
okuması
C-NAMAZIN SÜNNETLERİ
1-Erkeklerin vakit
ve teravih namazlarını cemaatle kılması, her vakit
namazı için ezan okuması, her farz için kamet getirmesi, namazların takkeli
kılınması vacip değerinde bir sünneti müekkededir.
2-Tekbir alırken
elleri kaldırmak, kıyamda elleri bağlamak ve ayakları 4 parmak arayla paralel
bir şekilde açmak,
3-Rukû, secde ve oturuşu usûlüne uygun yapmak,
4-Farz ve vacip dışındaki namazları
ayakta kılmak,
5-Namazda sübhaneke, salli-bârik,
rabbenâ dualarını okumak, Cenaze namazında tekbirler arasında dularını okumak
(sübhaneke, salli-barik, fatiha)
6-Eûzü ve besmele çekmek
7-Fatiha sûresinin sonunda sessizce
"Âmin" demek ve ondan sonra peygamberimiz (s.a.v)'in okuduğu
uzunlukta Kuran'dan bir parça okumak
8-Rukû ve secdelere giderken secdelerden
kalkarken "Allâhü Ekber" , rukûdan kalkarken "SemiAllâhü Limen
Hamideh" , rukûdan kalktıktan sonra "Rabbenâ Lekel Hamd" demek
9-Farzların 3 ve 4. rekâtlarında fatiha
sûresini okumak
10-Rukû ve secde
zikirlerini üçer kere yapmak
11-Oturuşta tahiyyat
duasında “Lâ ilâhe" kısmını okurken sağ elin işaret parmağını kaldırmak “illallâh"
kısmını okurken indirmek
12-Namaz
kılarken önümüzden geçilmesin diye sütre edinmek
D-NAMAZIN MÜSTEHAPLARI
1-Namazda
Allah’ın huzurunda olduğumuz düşünülmeli, namazda huzur içinde bulunmak, dünya
ile irtibatı kesmek
2-Allah’ın
huzurunda olduğumuzdan bir devlet reisinin karşısına çıkılamayacak bir
elbiseyle, bir tarzda kılmamak
3- Kıyamda secde
yerine, rukûda ayak parmakları ucuna, secdede buruna, oturuşta dizlere bakmak
4- Tek başına
kılınırken veya imam değilken rukû ve secde zikirlerini 3 ten fazla ve tek
sayıda yapmak
5- Rukû ve secdeyi
uzatmak, secdede insanların veremeyeceği şeyler istemek
6-Esnemeyi,
öksürüğü ve geğirmeyi mümkün olduğunca gidermek
E-NAMAZIN
MEKRUHLARI
1-
Namazda tadil-i erkanı terk etmek.
2-
Başı döndürüp bakmak.
3-
Secdede iki kolu yere döşemek. [Kadınlar döşer.]
4-
Başı bir tarafa eğmek.
5-
Esnerken ağzı kapatmamak.
6-
Özürsüz gözleri yummak. Gözlerini yukarıya dikmek,
7-
Öndeki safta boş yer varken, geri safta kılmak.
8-
Üzerinde canlı resmi bulunan elbise ile namaz kılmak.
9-
Canlı resmi asılı odada namaz kılmak.
10-
İş elbisesi ile ve büyüklerin yanına çıkamayacak elbise ile veya kötü kokulu
çorap ile kılmak.
11- Zihnini
meşgul edecek bir halde namaza durmak, (Abdesti sıkışık iken namaza durmak),
Cani çektiği bir yemek var iken namaza durmak,
12-
Tekbir alırken ve teşehhütte otururken parmakları açık veya kapalı tutmak.
[Kendi haline bırakılır. Secdede parmaklar kapalı, rükûda ise açık tutulur.]
13-
Secdeye inerken pantolonunu yukarı çekmek. Namazda beden ve elbiseyle oynamak.
Vücuda yapışan elbise düzeltilebilir.
14-
Başı açık kılmak. [Mekke’de, ihramlı iken, namaz baş açık kılınır.]
15-
Namazda ağırlığı, bir ayağa çok, diğerine az vermek.
16-
İmam namaza durunca, sabahın sünnetini caminin girişinde veya direk arkasında
kılmayıp, saf arasında veya başka yerde kılmak. [İmam namaza az sonra
duracaksa, öğle, ikindi ve yatsının sünnetlerine durulmaz, hemen imama uyulur.]
17-
İmam, açıktan yani sesli okurken Sübhanekeyi okumak.
18-
Secdeye veya rükuya, imamdan önce başını koymak veya kaldırmak.
19-
Çıplak ayakla namaz kılmak. [Şafii’de çıplak ayakla kılınır.]
20-
Kolu sığalı veya kısa kollu gömlekle namaz kılmak.
21- İkinci
rekâtta; ilk rekâtta okuduğu sûrenin veyahut âyetin üstündeki sûre veya âyeti okumak,
İki rekâtta okuduğu iki sûre arasını bir sûre ile ayırmak. (Birinci rekâtta
Fatihadan sonra „Elemtere" sûresini; ikinci rekâtta Eraeyte" sûresini
okumak gibi).Bile bile âyet atlamak. Ezberinde başka bir sûre var iken ayni
sûreyi, bile bile iki rekâtta tekrar okumak, İkinci rekâtta birinciden uzun
okumak
22- Namazda,
bit, pire tutmak, kovalamak mekruhtur. Parmak çıtlatmak, esnemek, gerinmek,
namazda parmaklarını birbirine geçirmek, namazda ellerini böğrüne koymak,
namazda iken etrafına bakınmak, sağa-sola eğilmek, sallanmak. Namazda özürsüz
bir şeye dayanmak, Namazda güzel bir şeyi koklamak veya tükürüğü atmak, sıcaklıktan
dolayı yelpazelenmek,
23-
Secdede bir ayağı kaldırmak.
24- Özürsüz
bir şeye dayanıp kalkmak.
25-
Bir rükünde iki defa bir yeri kaşımak. Terini silmek,[Bir rükünde, üç defa ayrı
kaşımak bozar.]
26-
Namazda 4-5 kişi duyacak kadar yüksek sesli okumak. [Kendi işitmeyecek kadar
sessiz okunursa namaz sahih olmaz.]
27-
İkinci rekâtta, birincide okuduğu âyeti tekrar okumak veya ondan evvelki bir
âyeti okumak. [Unutarak okumak mekruh olmaz.] İkinci rekâtta birinciden üç âyet
uzun okumak.
28-
Özürsüz teşehhütte sünnete uygun oturmamak. Kıyamda sünnete uygun olarak
ayakları dört parmak kadar açmamak. [Şafii’de bir karış kadar açmak sünnettir.]
29- Kıyamda
okuduğunu rükûda, rükûda okuduğunu kıyamda tamamlamak.
30-
Farzdan sonra hemen son sünnete kalkmamak. Yahut konuşmak veya namazı bozan bir
iş yapmak
31- Yol
üzerinde, mezar üstünde, hamam içinde, gübrelikte, pisliğe yakın bir yerde,
sahibinin rızası olmayan bir yerde namaz kılmak, canlı bir şeyin sureti üzerine
secde etmek, namaz kılacağı yerde kıble tarafında, yan taraflarında canlı
sureti, canlı resmi bulunmak,kor halindeki ateşe karşı namaz kılmak, önünden
insan geçmesi ümit edilen bir yerde namaz kılarken önüne bir sütre (engel)
koymamak, namazda insan yüzüne karşı durmak,
32-
Namazın sünnetlerinden birini terk etmek.
NAMAZI BOZAN DURUMLAR
l.
Namazda unutarak, kasten, hatâen veya bilerek az veya çok konuşmak, Ah! Oh! Üf!
gibi ünlemler kullanmak, aksiran kimseye karşılık olarak
"Yerhamükellah" ya da benzeri bir şey demek, şaşırtıcı bir habere
"Sübhanellah" gibi bir ünlemle karşılık vermek, Birisinin ölüm haberine
"istirca"da bulunmak, yani "innâ lillahi ve innâ ileyhi
râciun" demek, Sevinçli bir habere "elhamdülillah" demek, Allah'tan başka
ilah var mıdır? Sorusuna "Lâilâhe illallah" demek, Canını sıkan bir
söze "lâhavle velâ kuvvete..." demek, (Bu altı maddedeki cümleleri,
namazda olduğunu duyurmak için söylerse namazı bozulmaz), Birine cevap vermek
maksadıyla bir âyet okumak, Namaz içinde kedi veya köpeği kovmak maksadı ile
„piss", „hos", gibi şeyler söylese namazı bozulur. Selâm vermek,
selâm almak,
2.Peygamberimizden
nakledilmeyen ve insanların sözlerine benzeyen duâlarla duâ etmek,
3.
Namazda bir şey yemek veyahut içmek. (Hariçten susam tanesi kadar bir şey veya
dişleri arasında kalmış nohut tanesi veya daha büyük bir şeyi yutmak namazı
bozar.) Namaz esnasında ağzına kar, yağmur, dolu düsen kimse, onu yutarsa
namazı bozulur. Ağızda sakız veya başka bir şey çiğnemek.
Ağza
alınan şeker, eridikçe tadı boğaza gitse namaz bozulur. Namazdan önce tatlı bir
şey yiyen kimse, namaz kılarken bunun tadım ağzında hissedip yutsa namazı
bozulmaz.
4.Cennet
ve Cehennemi düşünmek gibi şeyler dışında, mesela bir yerinin acımasından
ağlamak, Kendi işiteceği kadar gülmek. (Yanındakiler işitecek kadar gülerse
abdesti de bozulur.) Bir şeye üflemek,
5.Özürsüz
yere boğazını temizlemek,
6.İmamından
başkasının yanlışını düzeltmek, Âyeti yanlış okuyarak, manasını bozmak,
7. Mushaf’ı
yüzünden okumak,
8.Dışarıdaki
kimseyi namazda olup olmadığı konusunda şüpheye düşürecek ölçüde hareket ve
davranışta bulunmak (Amel-i kesîr),
NOT:
Namaz kılan kimse, namazda olup olmadığında şüphe edilecek bir işle uğraşırsa
buna da "amel-i katil" denir ki "az iş" demektir. Bu ise
namazı bozmaz, fakat mekruhtur.
Namazda
saç ve sakal taramak, vücudun herhangi bir yerini üç kere kaşımak namazı bozar.
Bir veya iki kere kaşırsa bozulmaz. Vücudun herhangi bir yerini el kaldırmadan
üç defa kaşımak bir defa kaşıma sayılır ve bu kaşıma da namazı bozmaz,
Çocuğu
alıp emzirmekle namaz bozulur. Eğer çocuk, namaz kılan kadının memesini emip
süt çıkarsa namaz bozulur, bir veya iki defa emmekle süt çıkmazsa namaz
bozulmaz. Süt çıkmasa bile iki defadan fazla emmekle de bozulur.
Namazda
özürsüz olarak peş peşe ve durmadan üç adım atmak namazı bozar.
Bir
kimsenin çarpması veya çekmesi ile namaz kılınan yerden istemeyerek üç adım
yürümekle namaz bozulacağı gibi, namaz kılınan yerden çıkarılmakla da namaz
bozulur.
Namazda
sadece bir defa bir el ile başındaki sarık veya takkeyi alıp yere koymak yahut
bunları yerden alıp basma giymek namazı bozmaz. Namazda sarığı çözülüp bunu tek
elle bir veya iki kere düzeltmekle namaz bozulmaz, Namaz kılan, el veya kamçı
ile birisine vurursa namazı bozulur.
Namazda
bulunan bir erkeği, karısı öpse veya okşasa namazı bozulmaz. Ancak bununla
şehvet meydana gelirse bozulur. Namazda olan bir kadına kocası şehvetle dokunsa
veya şehvetle olsun, olmasın öpse kadının namazı bozulur. Ancak bakmak veya
düşünmekle bozulmaz. Çünkü bunlardan kaçınmak mümkün değildir.
Namaz
kılan bir kimseye "ileri git" veya yanında namaz kılacak olana
"yer aç" denilse, o da başkasının emrine uyarak bunları yapsa namazı
bozulur. Çünkü namazda başkasının emriyle hareket etmiştir. Ancak kendi kendine
ileri gitmesi veya safta yer açması ile namaz bozulmaz.
Namazda
güneşten rahatsız olan kimse bir veya iki adım yürüyerek gölgeye çekilse namazı
bozulmaz. Namazda pantolonunu bağlamak namazı bozar, çözmek ise bozmaz. Namazda
olan kimseden bir şey istenip o da, evet veya hayır anlamımda işarette bulunsa
namazı bozulmaz.
9. Bir
namazda iken diğerine başlamak. Bu durumda ikinci bir namaza başlamış
olduğundan, önceden kıldığı namaz bozulmuş olur.
10. Üç
ve dört rekâtlı farzlardan (mukim olduğu halde) kendini misafir zannederek iki
rekâtın sonunda selam vermekle namaz bozulacağı gibi öğlenin farzını cuma,
yatsının farzını teravih zannederek veya bilmediği için dördü iki rekât
zannederek birinci oturuşun sonunda selam vermek de namazı bozar. Çünkü bu
selam, namazı bitirmek için bilerek yapılmıştır.
Dört
rekâtlı bir namazı kılarken ikinci rekatın sonunda, bunu son rekât zannederek
yanlışlıkla selam vermekle namaz bozulmaz, îmama birinci rekâttan sonra yetişen
kimse, imam selam verirken kendisi selam vermeyip kılamadığı rekatları
tamamlamak üzere ayağa kalkması gerekirken yanlışlıkla imamla beraber selam
verse yine namazı bozulmaz.
11.Namaz
içinde iken unutarak da olsa, bir rüknü edâ edecek zaman devam etmek şartıyla
avret yeri açılırsa veya elbisesine namaza mâni bir pislik düşerse, Açılan yer hemen örtülürse namaz bozulmaz.
12.
Secdede iki ayakları birden kaldırmak, (Tek ayak kalkarsa Mekruh olur.) Kıbleden
göğsünü çevirmek, Pis yere secde etmek, Namaz esnasında hayız görmek. Sabah
namazını kılarken güneşin doğması,
13.Yara
iyileştiği için sargının düşmesi, özürlü kimsenin (namaz içinde) özrünün sona
ermesi, imâ (işaret) ile namaz kılanın, rükû ve secdelere gücü yetmesi,
Teyemmümle namaz kılmakta olan kimsenin (namaz esnasında) su bulması, suyu
kullanma imkânı olmazsa, namaz bozulmaz.
Ayağındaki
mestlerin kolaylıkla çıkması, Mest üzerine yapılan meshin müddeti, namazda iken
bitmek, çıplak bir halde namaz kılan kimse, temiz ve kendisi ile namaz kılmak
caiz olacak kadar elbise bulursa, namazı bozulur.
14. Ergenlik
çağında olan bir kız veya kadının, cemaatle kılınan namazda erkeğin yanında
veya önünde durması. Buna "muhazatı nisa" denir. Bu durumda erkeğin
namazının bozulması için bazı şartların bulunması gerekir. Bunlar:
a)
Namaz kılanın mükellef olması. (Çocuğun namazı bozulmaz.)
b)
Erkek ve kadının ikisinin de namazda olması.
c)
Namazın rükûlu ve secdeli namaz olması (cenaze namazı böyle bir durumda
bozulmaz.)
d)
Erkek ve kadın, ikisinin de aynı namazı beraber kılması.
e)
Her ikisinin de arada perde olmadan bir mekanda bulunması. (Eğer biri bir adam
boyu yüksekte, diğeri alçakta olur ve organları birbirinin hizasında bulunmazsa
namaz bozulmayacağı gibi ikisi aynı yerde bulunup aralarında bir perde veya bir
adam sığacak kadar açıklık olursa yine namaz bozulmaz.)
f)
İmam namaza başlarken kadın cemaate de imam olduğuna niyet etmek.
g)
Erkek, yanna gelen kadına geride durması için işaret etmiş olmak.
Erkeğin
işaret etmesine rağmen kadın Geri Dönde durmamışsa, kadının namazı bozulur,
erkeğin namazı bozulmaz.
ğ)
Muhazatın (yani; kadının, erkeğin yanında veya önünde durması) bir rükûnde
olmak.
Sayılan
bu şartların bulunması halinde erkeklerin namazı bozulur.
Eğer
kadın, namazda uyduğu imamın hizasında veya önünde durursa imamın namazının
bozulması ile kendi namazı da bozulmuş olur.
Namazda Abdestin Bozulması
Namazda
abdestin bozulması iki şekilde otur. Biri isteği olmayarak, diğeri de kendi
isteği ile abdestin bozulması. Namazda kendi isteği olmayarak abdesti bozulan
kimse, hiç konuşmadan hemen en yakın bir yerde abdest alır ve bıraktığı yerden
namazını istediği yerde tamamlar. (Buna namazı bina etmek denir.) Hangi rükunde
abdesti bozulursa onu -rükû veya secde gibi- iade ederek namazı tamamlar. Eğer
namazda abdesti kasten kendi isteği ile bozmuşsa namazı yeni baştan kılar.
(Buna istinaf denir.) ihtilaftan kurtulmak için en faziletli olan, her iki
durumda da namazı yeni baştan kılmaktır.
Manası değişecek şekilde Kur'an'ı yanlış
okumak.
Buna:
"Zeileîü'l-Karî" denir. Anlamı: "Okuyanın surçmesi", yani
yanlış okuması demektir. Namazı bozup bozmaması yönünden bu konunun kısaca açıklanması
gerekir. Şöyle ki:
Kur'an,
kasten yanlış okunur ve bununla mana değişirse namaz bozulur. Hata veya
unutarak yanlış okunduğu takdirde:
a)
Eğer yanlışlık kelimelerin hareke veya sükununda ise manada bir değişiklik
olsun veya olmasın namaz bozulmaz. Şeddeli olan harfi şeddesiz, şeddesizi
şeddeli okumak, uzatılarak okunması gerekeni kısa, kısa okunması gerekeni
uzatarak okumak, idğam yapılacak yerde yapmamak, yapılmayacak yerde idğam
yapılarak okumakta da hüküm böyledir, yani namaz bozulmaz.
b)
Vakıf, ihtida ve vasıl hallerinde yani durulacak yerde geçmek, geçilecek yerde
durmak gibi hatalı okuyuşlarda da mana değişikliği olsa bile namaz bozulmaz.
Çünkü bunlara riayet ederek okumak da halk için zorluk vardır. Kelimeyi bölerek
okumak mesela, "Elhamdü" kelimesin! önce "Efham" deyip
kalan kısmım sonra tamamlamak da namazı bozmaz,
c)
Eğer bir harf yerine başka bir harf okuyup bununla mana değişmez ve Kur'an'da o
kelimenin benzeri bulunursa namaz yine bozulmaz. "Zalimin" yerine
"zalimun" okumak gibi. Eğer harfin değişmesiyle kelimenin manası
değişmez, fakat o değişik kelimenin bir benzeri Kur'an'da yoksa imam Azam ile
imam Muhammedi'ye göre namaz bozulmaz, imam Ebû Yusuf'a göre bozulur.
"Kavvamine " yerine "Kayyamine" gibi,
Eğer
harfin değişmesiyle mana da değişir ve o kelime Kur'an'da bulunmazsa namaz
bozulur.
Bir
kelimede okunması gereken harf yerine başka bir harf okuyan ve bazı harfleri
çıkaramayan peltek kimsenin doğru okumak için gayret göstermesi ve telaffuz
edemediği harflerin bulunmadığı ayetlerden namaz caiz olacak kadar ezberlemesi
gerekir. Bu olmadığı takdirde okuyabildiği kadarı ile namazım kılar, fakat
başkasına namaz kıldıramaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder