Abdestte Özür Meselesi (Sürekli Abdesti Bozulan Ne Yapmalı?)

ÖZÜR MESELESİ (Hanefi Mezhebine Göre)
Abdestini tutamayan, sürekli hastalık veya yara nedenli kanaması olan veya bayanlarda hayz nifas harici kanaması olan ne yapmalı? Namazlarını nasıl kılmalı? (Hanefi mezhebine göre bayanda hayzda 10, nifasta 40 günü geçen kanama hastalıktır bu şekilde değerlendirilmelidir )

ÖRNEKLİ CEVAP
Bir kişi öğle ezanı sonrası dişini çektirse dişinin kanaması ikindiye kadar abdest alıp namazı kılacak kadar vakit durmasa kişi son 15dk kala dişi hâlâ kanasa da abdest alıp namazını kılacak. İkindi vaktinin başından sonuna kadar abdest alıp namazı kılacak kadar bile kanama durmazsa kişi akşam vaktinde özürlü sayılır. Çünkü ikindi ezanından akşam ezanı vakti arasında yani tam bir vakit namaz boyunca (vaktin başından sonuna kadar) kanama devam etti. Bu kişi ikindi namazını akşama 1 saat kala kanama devam etsede kılacak. (İkindi namazını akşama 45dk kalaya bırakmak günahtır. Bırakılırsa da günah olmasına rağmen ikindi namazı sadece farzı kılınmalı çünkü hiç kılmamak daha fazla günah.)
Akşam vaktinde bu kişi özürlü sayıldığından artık her vakit çıkmasıyla yeni bir vakit girmesiyle o sorun nedenli abdesti bozuldu sayılır. Tabi ki vakit içerisinde başka nedenli abdest bozarsa arada abdest almalıdır. Ama artık o sorunu abdesti bozmaz. Artık her vakit arasında o nedenli kanama bir kez devam etse de özürlü sayılır. Ne zaman ki o kanama bir vakit arasında hiç gerçekleşmez o kişi özürlü olmaktan çıkar. Mesela dişindeki nedenli kanama ile özürlü olan kişinin burnunun kanaması veya tuvakete gitmesi abdesti bozar. Ama diş kanaması bozmaz. Diş kanaması yeni vakit girmesinde bozar.

KISA CEVAP
Önce ne yapacak?
Bulunduğu namazın vaktinde abdest alıp namazı kılabilecek zamana kadar (yaklaşık son 15dk) bekleyecek hâlâ sorun devam etse de abdest alıp namazını kılacak.

Özürlü sayılması
İlk seferlik namaz vaktinin başından sonuna kadar aynı sorun devam ederse özürlü sayılır.

Özrün Bitimi
Özürlü sayıldıktan sonra o sorun artık her vakitte bir kez bile tekrar devam ettikçe özürlü sayılır. Ne zaman ki o sorun bir vakit arasında hiç gerçekleşmez kişi özürlü olmaktan çıkar.

UZUN CEVAP
Özür sahibi olmak için, abdesti bozan bir şeyin, devam üzere mevcut olması gerekir. Edası farz olan herhangi bir namaz vakti içinde, namaz vaktinin başından sonuna kadar, abdest alıp, yalnız farzı kılacak kadar bir zaman, abdestli kalamayan kimse, özrü gördüğü andan itibaren, özür sahibi sayılır. Mesela, idrar ve başka akıntılar, yel kaçması, yaradan kan, irin akması, yahut meme, göbek, burun gibi bir yerden, kan, irin akması gibi, abdesti bozan şeylerden biri, hep mevcut olur, yani bir namaz vaktinin başından sonuna kadar, bir abdest alıp, farzı kılacak kadar, durdurulamazsa, o kimse, özür sahibi olur.

Bir namaz vakti girdikten, farzı kılacak kadar zaman sonra özür başlasa, vaktin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Hiç durmadı ise, vaktin sonunda abdest alıp, o vaktin namazını kılar. Namaz vakti çıktıktan sonra, sonraki namaz vakti içinde durursa, önceki namazını iade eder. İkinci namaz vaktinin başından sonuna kadar hiç kesilmezse, özür sahibi olduğu anlaşılır ve kılmış olduğu önceki vaktin namazını iade etmez.

Abdest tutamayan kimse, özür sahibi ise, istediği zaman abdest alır. Bu abdest ile, istediği kadar farz ve nafile kılar ve Kur’an-ı kerim okur. Namaz vakti çıkınca abdesti bozulmuş olur. Her namaz vakti girdikten sonra, yeni abdest alıp, bu vakit çıkıncaya kadar her ibadeti yapar. Öğleden başka dört namazdan birinin vakti girmeden önce aldığı abdest ile, bu namazı kılamaz. Çünkü, öğle namazının vakti başlarken, bir namazın vakti çıkmıyor.

Özür sahiplerinin, devam eden özürleri, abdestini bozmaz. Fakat, başka bir abdest bozan sebep ile bozulur. Vakit çıkınca, özür sebebi ile de bozulmuş olur. (Tahtavi)

Her namaz vaktinde özrün bir kere de olsa devam etmesiyle özür devam eder. Eğer bir vaktin başından sonuna kadar özür hiç gerçekleşmez ise özür hükmü kalkar.